Ελάτε για μια διαφορετική ξενάγηση στο τηλεφωνικό κέντρο της πόλης το 1927:

«Είνε γεγονός αναντίρρητον ότι εκείνοι που κάνουν συχνά χρήσιν του τηλεφώνου είνε δυστυχείς άνθρωποι. Η μεγάλη αυτή εφεύρεσις του Θωμά Μπέλ, ενώ δι’ όλον τον άλλον κόσμον υπήρξε μια τεράστια ευκολία, εις τον τόπον μας διεμορφώθη εις μίαν μεγάλην δυστυχίαν.

Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι αντικρύζουν το τηλέφωνον με φρίκην. Προτιμούν να ζητήσουν εκείνον που θέλουν χρησιμοποιούντες τα πόδια των, το τραμ, το αυτοκίνητον, τον σιδηρόδρομον και το αεροπλάνον ακόμη, παρά ν’ αποπειραθούν να στρέψουν την χειρολαβήν του τηλεφώνου. Υπάρχουν άλλοι οι οποίοι παίρνουν το ακουστικό και σκύβουν το κεφάλι υπομονετικά μέχρις ότου κατορθώσουν να συνεννοηθούν. Υπάρχουν και άλλοι –οι περισσότεροι- οι οποίοι εκνευριζόμενοι, είτε διότι περιμένουν χωρίς να λαμβάνουν απάντησιν, είτε διότι η γραμμή που θέλουν εργάζεται με άλλην, είτε διότι –αλλά υπάρχουν τόσα και τόσα δια να χάση κανείς την υπομονήν του στο τηλέφωνο –συμβαίνει ένα από όλα αυτά, ξεσπούν στο τέλος στην τηλεφωνήτρια:

-Κοιμάσαι, κορίτσι μου; Μια ώρα σου κτυπάω! Τι κατάστασις είνε αυτή; …

***

Επί τέλους τι είνε εκείνο που συμβαίνει, ώστε η τηλεφωνική μας συγκοινωνία να μη διεξάγεται ποτέ καλά; Ποιος φταίει;

Την απάντησιν μου την έδωσε με μεγάλη συντομία ο διευθυντής του τηλεφωνικού κέντρου κ. Γαλανός:

-Πρώτον το μηχάνημα του κέντρου είνε πανάθλιον, αι εναέριαι γραμμαί όχι αι καλύτεραι και οι συνδρομηταί ουδέποτε ακολουθούν τας οδηγίας της χρήσεως του τηλεφώνου.

-Και αι τηλεφωνήτριαι;

-Αυταί πταίουν ολιγώτερον απ’ όλους. Εργάζονται υπό την αυστηροτέραν επιτήρησιν, όσο μπορούν ευσυνειδητότερα, αλλ’ έχουν να κάνουν με μηχανήματα και μέσα ελαττωματικά και συνεπεία τούτου με νεύρα των συνδρομητών διαρκώς ερεθισμένα.

-Ώστε φταίνε και οι τηλεφωνούντες;

-Πολύ λίγοι, δια να μη είπω κανείς, ακολουθούν τον κανονικόν τρόπον της κλήσεως. Στρέφοντες διαρκώς την χειρολαβήν δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να δυσχεραίνουν την συνεννόησίν των. Και όμως δεν θέλουν να το εννοήσουν τόσα χρόνια τώρα.

-Μα υπήρχε η ελπίς ότι διά της εγκαταστάσεως του νέου τηλεφωνικού μεταλλάκτου θα ετελείωναν τα βάσανα.

-Αυτό είνε αλήθεια.

-Εγκατεστάθη;

-Μάλιστα.

-Λειτουργεί;

-Βεβαίως.

-Τότε;

-Μα δεν έχουν τοποθετηθή ακόμη εις αυτό περισσότεροι από διακόσιοι είκοσι αριθμοί, ενώ οι συνδρομηταί είνε δυόμιση χιλιάδες.

-Ώστε;

-Τώρα αντί ενός έχομεν δύο κέντρα τα οποία δυσχεραίνουν το ένα το άλλο.

-Είνε καλόν το νέο μηχάνημα;

-Θαυμάσιον.

-Και πότε θα αντικαταστήση εντελώς το παλαιόν;

-Τουλάχιστον μετά τριετίαν …

-Ώστε επί τρία ακόμη χρόνια θα υφίσταται το παλαιόν κέντρον;

-Και αυτό είνε το μικρότερον χρονικόν διάστημα που απαιτείται.

***

Η αίθουσα εις την οποίαν είνε εγκατεστημένον το τηλεφωνικόν κέντρον είνε στο τρίτον πάτωμα του μεγάρου των τριών Τ. προς το μέρος της πλατείας του Δημοτικού Θεάτρου. Είνε αρκετά ευρύχωρος και φωτεινή. Αι τηλεφωνήτριαι με σκούρες ποδιές και τα ακουστικά περασμένα στο κεφάλι κάθονται η μία δίπλα στην άλλη. Είνε η ώρα που η εργασία ευρίσκεται στην μεγαλυτέρα της έντασι. Επικρατεί μία σύγχυσις φωνών.

-Αριθμόν!

-Λάβετε!

-Εργάζεται!

-Περιμείνατε!

Αυταί είνε αι λέξεις αι οποίαι ακούονται ταυτοχρόνως σχεδόν από όλα τα στόματα είκοσι πέντε τηλεφωνητριών που εργάζονται πυρετωδώς. Τα «φις» ενώνουν τους διαφόρους συνδρομητάς. Κάθε τηλεφωνήτρια πρέπει να εξυπηρετή 80 συνδρομητάς και να τους ενώνη με δυόμιση χιλιάδες αριθμούς. Εργασία βέβαια ούτε πολύ εύκολη και αρκετά εκνευριστική. Που και που ακούεται καμμιά τηλεφωνήτρια να δικαιολογήται προς διαμαρτυρόμενον προφανώς συνδρομητήν:

-Μα τι να σας κάνω κύριε; Εργάζεται σας είπα … Περιμείνατε!

Το μεγαλύτερο κακό γίνεται μ’ εκείνους που θέλουν να συνεννοηθούν με τον Πειραιά. Υπάρχουν μόνον πενήντα γραμμαί, εντελώς ανεπαρκείς δια να εξυπηρετήσουν τόσα δημόσια και ιδιωτικά γραφεία. Αι πενήντα αυταί γραμμαί δεν είνε αρκεταί να εξυπηρετήσουν ούτε τα χρηματιστικά μόνον γραφεία. Και δι’ αυτό όλοι διαμαρτύρονται και φωνάζουν που «δεν υπάρχει γραμμή» και αι ατυχείς τηλεφωνήτριαι βρίσκουν διαρκώς το μπελά των.
Εν τω μεταξύ αι επόπτριαι των τηλεφωνητριών πηγαινοέρχονται και παρακολουθούν την εργασίαν.

***

Υπάρχουν ωρισμέναι περιπτώσεις κατά τας οποίας ανώτατοι και κατώτατοι υπάλληλοι ημπορούν να εγκαταλείψουν δι’ ολίγα λεπτά την εργασίαν των χωρίς να ζητήσουν κανενός την άδειαν. Αι τηλεφωνήτριαι λοιπόν ούτε αυτό ημπορούν να κάνουν. Εις τας ωρισμένας αυτάς περιπτώσεις πρέπει να ζητήσουν αντικαταστάτριαν η οποία να καθήση εις την θέσιν των δια να λείψουν τα ολίγα αυτά λεπτά, που τους χρειάζονται απαραιτήτως…

Εις το παλαιόν μηχάνημα του κέντρου εργάζονται συγχρόνως 25 τηλεφωνήτριαι, 5-6 δε εις τον νέον μεταλλάκτην.

Συλλαμβάνω μίαν τηλεφωνήτριαν νευριασμένην από κάποιον πολύ γρουσούζην, φαίνεται, συνδρομητήν, να λέγη:

-Πόσο θα ήθελα να τον δείρω αυτόν!

Πλησιάζω και την ερωτώ περίεργος:

-Γιατί δεσποινίς;

-Να μη σας αξιώση κύριε η τύχη σας να γίνετε τηλεφωνήτρια!

-Αδύνατον δυστυχώς αυτό δεσποινίς. Το πολύ-πολύ μπορούσα να γίνω τηλεφωνητής!

-Μα είναι δουλειά αυτή; Ούτε ο χειρότερος εχθρός σας…

-Ποιοι είναι οι πειό ανυπόφοροι συνδρομηταί δεσποινίς;

-Οι ιδιαίτεροι των υπουργών που απειλούν διαρκώς ότι θα μας πάψουν και οι δημοσιογράφοι που μας φοβερίζουν ολονέν ότι θα μας γράψουν!
Επανειλημμέναι όμως κλήσεις συνδρομητών θέτουν τελείαν και παύλαν εις την ενδιαφέρουσαν αυτήν συνδιάλεξιν.

Το αποτέλεσμα της δημοσιογραφικής αυτής επισκέψεως εις το τηλεφωνικόν κέντρον είνε ότι εφ’ όσον μένουμε με τας σημερινάς εγκαταστάσεις, η τηλεφωνική μας συγκοινωνία δεν θα είνε ούτε καλύτερη ούτε χειρότερη από την σημερινή. Και δια να είνε δίκαιος κανείς πρέπει να ομολογήση ότι δεν πταίουν δι’ αυτό αι ατυχείς τηλεφωνήτριαι. Κάνουν ότι μπορούν.»

«ΠΡΩΙΑ»,  1927