«Δεν υπάρχει ουδεμία αμφιβολία, ούτε είναι δυνατόν να εγερθή η παραμικρή αμφισβήτησις ότι, τον ακρογωνιαίον λίθον του όλου κρατικού οικοδομήματος αποτελεί η καλή υγιεινή κατάστασις και η μακροβιότης του λαού μας.

Απ’ αυτό λοιπόν τούτο το αξίωμα πηγάζει η ιερά υποχρέωσις κάθε κυβερνήσεως να εξυγιάνη τον τόπον μας, σε τρόπον ώστε να μην υπάρχουν στο μέλλον επαρχίες βυθισμένες στον υγιεινό μαρασμό, επαρχίες που ν’ αποτελούν απ’ αυτήν την άποψι αίσχος για κράτος ευρωπαϊκό πολιτισμένο, επαρχίες σαν τη Θράκη, τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία…

Και απαιτούμε όλοι την εξυγίανσι αυτή, γιατί η επίτευξίς της δεν προαπαιτεί τίποτε άλλο από λίγη καλή θέλησι. Ούτε πλούτος εξαιρετικός χρειάζεται, ούτε – ευτυχώς- μεγαλοφυϊας υπάρχει ανάγκη.

Πρέπει λοιπόν να παρακολουθήται εκ του σύνεγγυς η θνησιμότης σε κάθε επαρχία, με τη σύνταξι όσο το δυνατόν ακριβεστέρων στατιστικών και με συνεχή προσπάθεια εκτελέσεως έργων εξυγιαντικών ώστε τα αποτελέσματα να βαίνουν συνεχώς προς το καλύτερον, γιατί είναι γεγονός ότι η μικροτέρα μέση διάρκεια ζωής συναντάται στην Ελλάδα!

Η παρακολούθησις αυτή που αναφέρω γίνεται σε όλα τα άλλα κράτη συστηματική, ενδελεχής, επίμονη, παρατεταμένη και από χρόνο σε χρόνο σημειώνει καταπληκτική αύξησι της μέσης διάρκειας ζωής στα κράτη αυτά. Και αυξάνεται αποτελεσματικά η μακροβιότης όπως φαίνεται καθαρά στον πίνακα.

Βλέπομε λοιπόν ότι οι ξένοι σε διάστημα λίγων ετών επέτυχαν να παρατείνουν σημαντικά το βίο τους και στους σημερινούς χρόνους θα ευρίσκωνται ασφαλώς σε καλύτερη ακόμη κατάστασι…

Προκειμένου τώρα για μας, διαπιστώνουμε με εξαιρετική λύπη έπειτα από τους μεγάλους αριθμούς του πίνακα ότι η μέση διάρκεια ζωής κατά το 1920 μόλις έφθανε τα 27 έτη 10 μήνας και 12 ημέρας!!

Αν τολμήσωμε σύγκρισι μεταξύ ημών και των Δανών ή των Άγγλων θα δούμε με κατάπληξι ότι εκεί η μακροβιότης είναι διπλασία και πλέον της δικής μας!...

Μ’ όλα ταύτα όμως μέσα στο πέλαγος της απελπισίας υπάρχει και ένας ευοίωνος φάρος, το ότι δηλαδή και το Ελληνικό όριο μακροβιότητος αυξάνεται συν τω χρόνω χωρίς όμως να φθάνη ποτέ αυτό των ξένων.

Έτσι κατά τα τελευταία αυτά χρόνια, η μέση διάρκεια ζωής στην Ελλάδα ανήλθε στα 31 έτη 5 μήνας και 23 ημέρας, πράγμα όμως που πάλι δεν είναι ικανοποιητικό, γιατί καθώς παρατηρούμε και αυτή η προ τριακονταετίας υγιεινή κατάστασις στην Ευρώπη, ήταν πολύ ανωτέρα απ’ την σημερινή δική μας!...

***

Όχι λοιπόν συνεχώς λόγια χωρίς σημασία, φράσεις χωρίς έννοια, συλλογισμούς χωρίς περιεχόμενο!...

Είναι επιτακτικό καθήκον για τους αρμοδίους να φροντίσουν να εξυγιάνουν όλες τις μολυσμένες περιοχές της Ελλάδος και να δώσουν ζωή σε περιοχές πραγματικά πολύτιμες, όπως η Θράκη, η Μακεδονία και άλλες που σαπίζουν τώρα κάτω από τα τέλματα, την ελονοσία και τη φθίσι και γίνονται μ’ αυτόν τον τρόπο απαρχή της γενικής αποσυνθέσεως!...».

Πατρίς, 1936, Ηλίας Μπακόπουλος