Οδός Σταδίου, «κυριωτάτη & πολυσύχναστη»

Η Σταδίου, στα πρώτα χρόνια της Βασιλείας του Όθωνα (1834-1862), δεν ήταν παρά μια βαθιά ρεματιά, την οποία οι Παλιοί Αθηναίοι ονόμαζαν «Χεζοπόταμο». Πρακτικότατο τοπωνύμιο, αφού καθοδηγούσε ταυτόχρονα και τους έχοντες… επείγουσες ανάγκες ανακούφισης!

Ο Μπάμπης Άννινος μάς ξεναγεί:  «…καθ’ όλον αυτής το μήκος εξετείνετο φάραγξ αρχομένη από της θέσεως ένθα κείται νυν η πλατεία της Ομονοίας και απολήγουσα περίπου εις το έτερον άκρον παρά την πλατείαν του Συντάγματος, έχουσα δε βάθη περί το μέσον τριών μέτρων.  Η διάβασις από της μίας πλευράς της οδού εις την άλλην εγίνετο διά προχείρων γεφυρών, ξυλίνων και σαθρών, τοποθετημένων κατ’ αποστάσεις, αλλ’ εν ώρα νυκτός, ένεκα του ατελεστάτου φωτισμού (διά τινών αραιών φανών ελαίου) δεν ήτο πάντοτε ασφαλής». 

Η μετάλλαξη της οδού Σταδίου

Η μορφοποίηση του δρόμου άρχισε, αφού πρώτα μπαζώθηκε το ρέμα, μετά το 1858. Αφορμή, βέβαια, στάθηκε η θεμελίωση από την Αμαλία του μεγάρου της Παλαιάς Βουλής, που έγινε την ίδια χρονιά. Δημιουργήθηκε ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα που στέγασε τους Εθνοπατέρες από το 1875 μέχρι το 1932. Όταν άρχισε να λειτουργεί η νέα Βουλή, το νεοκλασικό κτίριο της οδού Σταδίου φιλοξένησε το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, η λειτουργία του οποίου συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Η μετάλλαξη της Σταδίου σε οδό «κυριωτάτη και πολυσύχναστη», θα ξεκινήσει την περίοδο της Belle Époque (1880-1910) και θα συνεχιστεί στον Μεσοπόλεμο (1910-1940). Η Σταδίου θα πάρει, μαζί με την Ερμού, την πρώτη θέση σε κίνηση και σημασία. Δημόσιες Υπηρεσίες, τραπεζικά καταστήματα, πολυτελή ξενοδοχεία, θέατρα, εστιατόρια, καφενεία, ζαχαροπλαστεία και αμέτρητα εμπορικά, θα την τροφοδοτούσαν καθημερινά με πολυάσχολους διαβάτες.

Κεντρικός άξονας σύνδεσης των δύο κυριοτέρων πλατειών της Πόλης (Ομόνοια-Σύνταγμα), ήταν σημαντική αρτηρία για τα μέσα μεταφοράς. Είναι σπάνιες οι φωτογραφίες που δείχνουν τη Σταδίου χωρίς κίνηση! Στο μέσον της δέσποζε η Πλατεία Κλαυθμώνος με την οδό Κοραή. Στην Πλατεία Κλαυθμώνος βρισκόταν το σημαντικό Υπουργείο Οικονομικών.

Οι «Παυσανίες» και οι «Θεσιθήρες»

Ήταν συνηθισμένο εκείνες τις εποχές με κάθε κυβερνητική αλλαγή, πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι (τους αποκαλούσαν κοροϊδευτικά «Παυσανίες») να χάνουν τη δουλειά τους. Δεν ήταν λιγότεροι εκείνοι που αποτύγχαναν στο να πάρουν τη θέση τους (αυτοί άκουγαν στο παρατσούκλι «Θεσιθήρες»). Στην «Κλαυθμώνος» θα συναντούσες όλο και κάποιον που θρηνούσε την τύχη του, εξ ου  και η αντίστοιχη ονομασία.

Και κάτι τελευταίο, που δεν είναι γνωστό στον πολύ κόσμο. Την περίοδο της Belle Époque, τεράστιες πιπεριές κοσμούσαν σε διπλή, μάλιστα, σειρά το δρόμο. Οι Αθηναίοι, με τη μονομανία που είχαν για παρατσούκλια, την ονόμαζαν τότε το  βουλεβάρτο με τις πιπεριές. Ίσως σε διάκριση από την Πανεπιστημίου, που ήταν το βουλεβάρτο με τις γαζίες!