«Βάλτε στον κοσμάκη να χορτάσει». Λαϊκή γαστρονομία στο ίδιο οινομαγειρείο από το 1898… Άνοιξη, γιορτές και η ελληνική παράδοση ξεδιπλώνεται σε όλο της το μεγαλείο. Σε πείσμα του μοντέρνου τρόπου ζωής που αναπτύσσεται καθημερινά στην πόλη μας και πνίγει τα παλιά, υπάρχουν κάποια στέκια, όχι τόσο λίγα όσο φαντάζεσθε, που επιμένουν να τιμούν τ’ όνομά τους και την ιστορία πού τα συνοδεύει. Δική μας υποχρέωση να τα αναδεικνύουμε.

Αν σας ανοίξαμε την όρεξη και βιάζεσθε, σημειώστε: «ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ», στη στοά της οδού Αιόλου 68α-70. Πρόσφατα μετακόμισε 30 μέτρα δίπλα από τον παραδοσιακό του χώρο που το φιλοξενούσε από το 1898, μέσα στη Βαρβάκειο.

Αρχικά λειτούργησε σαν πατσατζίδικο

Το οινομαγειρείο «ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ» ξεκίνησε σαν πατσατζίδικο από τον Γιάννη και τον Αντώνη Παπανδρέου. Φτωχά παιδιά από το Μαρμάρι της Εύβοιας δεν άργησαν να γίνουν οι «τροφοί» της «Βαρβακείου», η οποία μόλις ξεκινούσε τη λειτουργία της κι έσφυζε από ζωή. Όλοι οι «αναξιοπαθούντες» εργαζόμενοι της αγοράς, επισκέπτες και ξενύχτηδες, έσπευδαν στους γαλαντόμους κι ανοιχτοχέρηδες αδελφούς που δεν τσιγκουνεύτηκαν ποτέ:

«Βάλτε στον κοσμάκη να χορτάσει» ήταν η καθημερινή εντολή. Οι τεράστιες μαρμίτες έπαιρναν φωτιά και τα 15 κρασοβάρελα άδειαζαν για τους διψασμένους τη σπατανέϊκη κεχριμπαρένια.

Φέρε μας κάπελα κρασί

Βάλε να πιώ και πιες και σύ

Το 1938 στην ομάδα προστέθηκε και ο ανιψιός Βαγγέλης που θα αναλάβει, 11 χρόνια μετά, τη διεύθυνση.

Μετά την κατοχή σε ρόλο μαγειρειού

Το 1946, μετά από 3χρονη διακοπή λειτουργίας λόγω της κατοχής, το μαγαζί ξεκινά σαν μαγειρειό πλέον, προσθέτοντας στον παραδοσιακό πατσά και τα κλασσικά ελληνικά πιάτα της φτωχολογιάς (φασουλάδα, πιλάφια κλπ.). Το 55% της πελατείας πάντως ερχόταν για τον πατσά, με βεβαιώνουν οι δυο συνομιλητές μου, Σπύρος Καλλιανιώτης και Αντώνης Μπενάκης, πού έχουν αναλάβει την «ξενάγησή» μου.

«Πάμε στον Παπανδρέου για πατσά!» άκουγες όλες τις ώρες της ημέρας. Το μαγειρειό δούλευε επί 24ώρου βάσεως. Οι λάμπες δεν σβήνανε ποτέ, τις αλλάζανε μόνο όταν καιγόντουσαν… 8 γκαρσόνια, 3 βάρδιες, μάγειροι, βοηθοί με πρωτοστατούντα τον αρχιμάγειρα που άκουγε στο περίεργο παρατσούκλι «Ταρζάν» και φυσικά, ο γερό-Μελέτης με την τεράστια χατζάρα του, που τεμάχιζε το βραστό στην είσοδο του μαγαζιού, περίμεναν τον κοσμάκη να τον χορτάσουν με τις τεράστιες σπιτικές μερίδες, να λιγδωθεί τ’ αντεράκι του…

Πατσάς, Βουλή, Λαμπρή και delivery

Τι εποχές! Ιδιαίτερα 2 με 6, τις πρωινές ώρες, γινόταν το αδιαχώρητο, με τον πατσά και τις σούπες να μοσχοβολούν και τους αδημονούντες πελάτες κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης να συμπληρώνουν την γραφική εικόνα. Ιδιαίτερα την περίοδο της Λαμπρής, όπως με βεβαιώνουν οι συνομιλητές μου, ο «Παπανδρέου» γνώριζε την μεγαλύτερη κίνηση. Η περίφημη μαγειρίτσα του, γαρ, με μυστική συνταγή,  έχει γνωρίσει διεθνή προβολή μάλιστα. Στις μέρες μας μέχρι και delivery τους τη ζητάνε καθημερινά (σας δίνω και το τηλέφωνο για ολοκληρωμένη ενημέρωση: 210-3226980)!

Εντωμεταξύ, βέβαια, δεν υπάρχει τουριστικός οδηγός που να μην υποδεικνύει στους αναγνώστες του ένα πέρασμα από το οινομαγειρείο του 1898, με το αντιπροσωπευτικό του couleur locale. Αν μάλιστα πετύχει κανείς τη μέρα που η Βουλή ψηφίζει τον προϋπολογισμό, θα δει μαζεμένους τις πρώτες πρωινές ώρες τους βουλευτές, αταξικά μαζεμένους και συναδελφωμένου,ς μπροστά στον αχνίζοντα πατσά. Ο «Παπανδρέου» ενώνει!

Μεγάλες μερίδες, ποικιλία, φτηνό και ταπεινό φαγητό

Ερχόμαστε στο σήμερα. Νέες ανάγκες, νέα δεδομένα, αλλά οι ίδιες πάντα αρχές: τίμια σχέση με τον πελάτη, καλομαγειρεμένο, φθηνό φαγητό σε μεγάλες μερίδες, πολλές επιλογές, να την ντερλικώνεις χωρίς να νοιάζεσαι για την «λυπητερή». Και η μαμά-μαγείρισσα Ασπασία να περιμένει το χαμόγελό σου, όταν βάζεις την πρώτη μπουκιά στο στόμα.

Και φυσικά, οι ψαγμένοι ιδιοκτήτες του οινομαγειρείου ετοιμάζουν καινούργια καλούδια σε πείσμα της κρίσης και της γκρίνιας… Σε 2 μήνες θα λειτουργήσει παράλληλα και παραδοσιακό μεζεδοπωλείο με αυστηρή επιλογή μεζέδων ειδικά για ούζο, τσίπουρο ή μπύρα. Μεζέδων που θα αντικατοπτρίζουν την παραδοσιακή φυσιογνωμία της ελληνικής κουζίνας.