Η οργάνωση και λειτουργία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Αθηνών

Το πίσω μέρος του σπιτιού που γεννήθηκα, έβλεπε στη Μουρούζη. Και Μουρούζη τότε σήμαινε Πυροσβεστική. Για αμέτρητες ώρες, μαζί με τα άλλα πιτσιρίκια της γειτονιάς, χαζεύαμε το ανεβοκατέβασμα των πυροσβεστών στον «Πύργο» και όλα τα άλλα που θα διαβάσετε στο σχετικό αφιέρωμα…

«Όσοι παρέτυχαν εις την προχθεσινήν πυρκαϊάν της Οδού Πατησίων δεν είνε δυνατόν ή να παρηκολούθησαν με αρκετήν έκπληξιν την εργασίαν των υπερπεντήκοντα πυροσβεστών. Όλοι εκινούντο με ρυθμόν και τάξιν αφάνταστον, ενόμιζε δε κανείς ότι έβλεπε καμμίαν επίδειξιν τεχνικής ικανότητος μιας ξένης πυροσβεστικής υπηρεσίας εις κινηματογραφικήν ταινίαν.

Διότι όλοι θα ενθυμούνται εις ποίαν κατάστασιν ευρίσκετο η πυροσβεστική υπηρεσία μόλις προ τετραετίας ακόμη. Απηρτίζετο κυρίως από κληρωτούς στρατιώτας, οι οποίοι, όπως ήτο φυσικόν, δεν έδειχναν τον ζήλον και την αυτοθυσίαν που απαιτεί το επικίνδυνον αυτό επάγγελμα.

Εις επίμετρον έλειπαν τα αναγκαία τεχνικά μέσα εις τόσον αποκαρδιωτικόν βαθμόν, ώστε εις πολλάς πυρκαϊάς αι αντλίαι δεν έκαμαν τίποτε άλλο ή να καταβρέχουν τους δρόμους ή και ακόμη τα κτίρια που δεν είχαν έλθει εις επαφήν με τας φλόγας.

Και το σπουδαιότερον δεν υφίστατο η τεχνική εκπαίδευσις των ανδρών οι οποίοι αν ήθελαν έσβηναν την πυρκαϊάν ειδ’ άλλως ολόκληρα τετράγωνα εγίνοντο παρανάλωμα του πυρός.

Μετά την επί έτη ολόκληρα διαπίστωσιν της θλιβεράς και επικινδύνου αυτής καταστάσεως το Κράτος απεφάσισε να κινηθή αποτελεσματικώτερα. Μετεκάλεσε λοιπόν τον σοφόν επιστήμονα και πρώην αρχηγόν της πυροσβεστικής της τσαρικής Ρωσίας κ. Κοκκινάκην εις τον οποίον ανέθεσε την διοργάνωσιν του Σώματος από του 1920 περίπου.

Ο κ. Κοκκινάκης αφού περιώδευσε προς τούτο τας πρωτευούσας των Ευρωπαϊκών Κρατών και εξήτασε τας πυροσβεστικάς των υπηρεσίας επανήλθεν ενταύθα και επεδόθη εις το διοργανωτικόν του έργον. Εχρειάσθη δε πολύς κόπος δια να διορθωθή η εκεί επικρατούσα ανώμαλος κατάστασις και να τεθούν αι βάσεις της μορφώσεως του προσωπικού.

Ιδρύθησαν δύο ακόμη «έξοδοι», ηγοράσθησαν νέα βυτιοφόρα αυτοκίνητα και αντλίαι, αντεκατεστάθησαν οι περίφημαι διάτρητοι σωλήνες «εξακοντίσεως» του ύδατος και τέλος εκτίσθη ένας εξαώροφος πύργος εντός του επί της οδού Μουρούζη περιβόλου της πυροσβεστικής υπηρεσίας, δια την εκγύμνασιν των ανδρών.

Το εφαρμοσθέν νέον σύστημα λειτουργίας της υπηρεσίας αυτής είνε πράγματι πολύπλοκον και εξαιρετικώς ενδιαφέρον από της στιγμής που θα ειδοποιηθή η υπηρεσία ότι εξερράγη πυρκαϊά.

-Τρέξτε! Καιγόμαστε! Φωτιά!

Ο τηλεφωνητής που θα λάβη την είδησιν αυτήν θα σπεύση αμέσως να ενώση τους ηλεκτρικούς κώδωνας που υπάρχουν εις τον θάλαμον των ανδρών δίδων ούτω το σύνθημα του συναγερμού. Οι άνδρες, οι οποίοι σημειωτέον κοιμούνται την νύκτα με την στολήν της υπηρεσίας δεν έχουν να κάμουν τίποτε άλλο ή να κατέλθουν από τας ειδικάς ξυλίνας δοκούς εκεί ακριβώς όπου ευρίσκονται αι αντλίαι και τα βυτία.

Ταυτοχρόνως ο τηλεφωνητής παραδίδει εις τους οδηγούς των αυτοκινήτων σημειώματα με την διεύθυνσιν του καιομένου κτιρίου μετά δε την προεργασίαν αυτήν που δεν απαιτεί παρά μόνον τρία λεπτά, πορεία δια την μάχην. Διότι τα φιλότιμα παιδιά που αποτελούν το προσωπικόν της υπηρεσίας αποτελούν μοναδικόν φαινόμενον αυτοθυσίας και ευσυνειδησίας.

Όταν πλέον αι αντλίαι της «πρώτης εξόδου» φθάσουν εις τον τόπον της πυρκαϊάς δύο ειδικοί τεχνίται με λοστούς θα πηδήσουν από τα αυτοκίνητα με γοργότητα δια να θραύσουν την εξώθυραν του καιομένου καταστήματος. Εκ παραλλήλου δύο πυροσβέσται πλησιάζουν με τον υδροσωλήνα εξακοντίσεως χωρίς όμως να ρίψουν αμέσως νερό. Πρέπει υποχρεωτικώς να εξακριβώση ειδικός πυροσβέστης την εστίαν του πυρός και κατόπιν να αρχίση η κατάσβεσις. Τούτο δε είνε το μόνον μέσον να αποφεύγονται αι ζημίαι εκ του ύδατος. Πράγμα που εις την παλαιοτέραν εποχήν απετέλει την μοναδικήν «υπηρεσίαν» των πυροσβεστών.

Αυτή λοιπόν είνε η κατεύθυνσις που ακολουθούν οι πυροσβέσται εις μίαν πυρκαϊάν. Πολλάκις όμως χρησιμοποιούνται ειδικές αντιασφυξιογόνες μάσκες δια να υποβοηθείται ούτω η ακριβής ανακάλυψις της εστίας του πυρός. Επιπροσθέτως εις περίπτωσιν που θα κινδυνεύουν οι ένοικοι καιομένων πολυκατοικιών, χρησιμοποιούνται επίσης σκάλες με αρπάγας δια των οποίων ημπορεί να ανέλθη ο πυροσβέστης εις τον πέμπτον όροφον εντός δύο λεπτών το πολύ.

Κατ’ αυτόν τον τρόπον επιτυγχάνεται η διάσωσις ανθρώπων που κινδυνεύουν να εύρουν φρικτόν θάνατον ανάμεσα εις τας φλόγας. Επειδή μάλιστα δεν είνε και τόσον εύκολος η διάσωσις γυναικοπαίδων ιδίως, που αδυνατούν να κατέλθουν από τας αποτόμους αυτάς βαθμίδας, παρηγγέλθησαν εις το εξωτερικόν ειδικοί «σωσίβιοι σωλήνες». Οι  «σωλήνες» αυτοί είνε κατασκευασμένοι από καραβόπανο έχουν δε τόσον άνοιγμα όσον δια να χωρέση ένας άνθρωπος που θα κατρακυλήση έτσι ακίνδυνα εις το έδαφος.

Χρησιμοποιούνται επίσης και ειδικές τέντες εντός των οποίων πηδούν οι κινδυνεύοντες πυροσβέσται όχι όμως εξ ύψους μεγαλυτέρου των 8-10 μέτρων. Εχει επίσης κατασκευασθή μία υπόγειος στοά, κάτω από τον περίβολον των κτιρίων της υπηρεσίας εις την οποίαν οι πυροσβέσται ασκούνται καθημερινώς. Κυρίως η άσκησίς των γίνεται δια να συνηθίσουν εις τον καπνόν που καθιστά την ατμόσφαιραν πράγματι πνιγηράν. Αλλά και ο παμμέγιστος πύργος που έχει ανεγερθή εκεί αποτελεί τον καλύτερον τρόπον εκγυμνάσεως του πυροσβέστου δια τας αναρριχήσεις.

Έτσι εμφανίζεται η οργάνωσις του πυροσβεστικού σώματος, του οποίου αι σημειωθείσαι πρόοδοι διαπιστούνται από το γεγονός ότι σπανίως επεξετάθη πυκαϊά εντός της πρωτευούσης κατά τρόπον καταστρεπτικόν. Και από της απόψεως αυτής το Κράτος οφείλει να ενισχύση περισσότερον την υπηρεσίαν αυτήν δια να ημπορέσουν ούτω όχι μόνον αι Αθήναι αλλά και αι μεγάλαι επαρχιακαί πόλεις να μη κινδυνεύουν να μεταβληθούν εις σωρόν ερειπίων.

Με βάσιν την ήδη υπάρχουσαν δύναμιν εκ τετρακοσίων ανδρών, ας εκγυμνασθούν και νέοι πυροσβέσται δια να επαρκέσουν πλήρως εις τας ανάγκας των δέκα πόλεων εις τας οποίας πρόκειται να επεκταθή η δικαιοδοσία του πυροσβεστικού σώματος».

«Η Ελληνική», 1932, ΠΑΠ.